Suriname komt binnenkort met een eigen Sovereign Wealth Fund, het Spaar en Stabilisatie Fonds Suriname (SSFS). Suriname is gezegend met een rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen, waarvan de meesten echter niet oneindig en niet hernieuwbaar zijn. In het verleden zijn de internationale prijzen voor mineralen erg onderhevig geweest aan schommelingen. Fluctuaties zijn ook in de toekomst te verwachten. Een van de doelen van het SSFS is om de economie te beschermen tegen de economische ‘boom and bust’ cycli die hierdoor optreden.

Er zijn een aantal mega sovereign wealth fondsen. Het grootste is de Abu Dhabi Investment Authority. Dit fonds bezit US$ 627 miljard aan reserves. Het tweede grootste is het Overheid Pensioen Fonds (Government Pension Fund) uit Noorwegen. Dit fonds heeft US$ 611 miljard op de balans.

Bron: Sovereign Wealth Institute
gnh* = geen natuurlijke hulpbron

Daarnaast bestaan er een aantal kleinere sovereign wealth fondsen. Het fonds uit de Verenigde Arabische Emiraten en dat uit Nigeria beheren ongeveer evenveel activa als de waarde van de internationale reserves van Suriname. U weet zich wellicht te herinneren dat deze per eind december 2012 de magische grens van één miljard U.S. dollars zijn overschreden.

Een sovereign wealth fonds is echter niet hetzelfde als de internationale reserves van een land. Het voornaamste verschil is dat de laatsten dienen om voldoende dekking te bieden aan de externe betalingen voor goederen en diensten. Het belangrijkste doel van het sovereign wealth fonds daarentegen is om te sparen voor toekomstige generaties en om de overheidsinkomsten te stabiliseren. Je zou dat niet zoeken achter de namen van de fondsen, of toch wel? Bekijk dit eens van nabij: “pension fund”, “investment fund”, “social security fund”, “national welfare fund”, “future fund”, “heritage fund”, “equalization reserve fund”, enzovoorts.

De fondsen worden sovereign wealth funds genoemd, omdat ze onafhankelijk zijn en middelen die in feite eigendom (welvaart) van de hele bevolking zijn onder beheer toevertrouwd hebben gekregen. De fondsen moeten ervoor zorgen dat deze middelen rendabel worden uitgezet zodat spaargelden voor toekomstige generaties worden opgebouwd. Een ander gebruikelijk doel is de overheidsinkomsten te stabiliseren, zodat de begroting en financiële planning minder of niet lijden onder economische cycli of externe schokken.

Deze twee hoofddoelen liggen precies achter het opzetten van het Spaar en Stabilisatie Fonds Suriname (SSFS), ons eigen sovereign wealth fonds. Het SSFS stabiliseert de inkomsten uit onze niet-hernieuwbare minerale hulpbronnen, waarvan de belangrijksten zijn: olie en goud. Het SSFS hanteert strikte regels voor verdeling van deze inkomsten over de staatsbegroting en het fonds zelf. Via de staatsbegroting komen de inkomsten als belastingmiddelen binnen en kunnen worden aangewend voor het plegen van uitgaven. Bij het SSFS worden de inkomsten ingezet voor het sparen.

Het SSFS heeft een stabiliserende rol omdat het geld kan storten voor de overheid als de verwachte mijnbouwinkomsten lager uitvallen. Tegelijkertijd kan het Spaar en Stabilisatie Fonds extra geld sparen als de mijnbouwinkomsten boven verwachting uitvallen. De overheid weet zo maken tot zodoende zowel voor het huidige begrotingsjaar als voor een langere periode wat de inkomsten zullen zijn en is de begroting dan niet meer zo gevoelig voor wereldmarkt prijsschommelingen. Hiermee heeft zij dus een betere grip op het totale begrotingsbeleid.

Door een beter inzicht in haar inkomsten, kan de Overheid ook haar uitgavenbeleid beter plannen. Zij kan diepere en transparantere discussies met het Parlement voeren over het uitgaven- en ontwikkelingsbeleid. Er komen gefundeerde besluiten over investeringen in scholen en onderwijs, de gezondheidszorg, in ontplooiing voor jongeren, meer rechten voor vrouwen, en in wetenschap en innovatie. De Overheid kan ook de investeringen in programma’s voor de diversificatie van de economie plannen.

Naast stabiliseren, gaan we dus ook sparen. De middelen van het SSFS zullen worden geïnvesteerd in financiële instrumenten die een rendement opleveren. Dit rendement vloeit voor een deel terug naar het SSFS en voor een deel gaat het naar de staatskas. Naarmate het SSFS groeit, is het beschikbaar voor meerdere generaties.

Het plegen van uitgaven uit het SSFS kan alleen onder bepaalde voorwaarden en na zorgvuldige overweging. Bijvoorbeeld, in het geval van een natuurramp kunnen de kosten voor redding en hersteloperaties tot hooguit de helft worden gedekt. In het geval dat de inkomsten uit de mijnbouwsectoren minder zijn dan verwacht vanwege –bijvoorbeeld– onvoorzien dalende wereldprijzen, kan er soelaas bij het SSFS worden aangevraagd. Ook hier blijft dit beperkt tot dekking van hooguit de helft van de ontstane tekorten. De overheid blijft zelf voor de andere helft verantwoordelijk en moet dus nog steeds een prudent economisch beleid voeren. Doordat het SSFS fungeert als spaar en accumulatie fonds zal het beschikbaar zijn voor onze kinderen en diens kinderen, en zo verder.